آشنایی با فرمت‌های تصویری و ویدئویی

در این مقاله می‌خواهیم شما را با انواع فرمت‌های تصویری و ویدئویی آشنا کنیم.

هر فایل تصویری یا ویدئویی از قالب‌‌هایی با ویژگی‌های خاصی تشکیل شده‌اند، که از طریق پسوند، می‌توانیم آنها رو شناسایی ‌کنیم. دانستن ویژگی‌های هر قالب یا فرمت، به شما کمک می‌کند که خروجی منطبق با نیاز و هدف خود را تولید کنید. در ادامه با این فرمت‌ها آشنا می‌شوید.

در ابتدا به بررسی انواع فرمت‌های تصویری و ویدئویی می‌پردازیم. 

فرمت های تصویری

انواع مختلفی از فرمت‌های تصویری وجود دارد که توسط کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرمت‌های تصویری، به شکل متفاوتی فایل را ذخیره می‌نمایند که منجر به تغییر کیفیت، حجم و یا سایر خصیصه‌های تصویر می‌شود. 

یکی از این خروجی‌ها JPG یا JPEG می‌باشد، که مشهورترین و پرطرفدارترین فرمت ذخیره‌سازی تصاویر است. تقریبا تمام دوربین‌های دیجیتال، تصاویرشان را با این پسوند ذخیره می‌کنند. این فرمت بر روی تمامی دستگاه‌ها قابل نمایش است. فرمت JPG یک فرمت فشرده است که حجم کم و کیفیت مطلوبی دارد.

فرمت PNG یکی دیگر از فرمت‌های رایج می‌باشد که بیشتر برای انجام پروژه‌های گرافیکی و یا طراحی لوگو مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های این فرمت پشتیبانی از پس‌زمینه شفاف است. پس اگر می‌خواهید تصویری را در صفحه درج کنید که پس‌زمینه نداشته باشد و با صفحه و سایر محتوای آن به‌خوبی هماهنگ شود، باید به دنبال تصویرهایی با پسوند PNG بگردید. این فرمت تا حدی تصویر را فشرده کرده و می‌تواند در برخی شرایط جایگزین مناسبی برای پسوند JPG باشد. این ویژگی آن را به یکی از فرمت‌های رایج گرافیکی در فضای اینترنت تبدیل نموده است. 

فرمت BMP فرمتی است که مایکروسافت برای ذخیره‌ی فایل‌های گرافیکی از آن استفاده می‌کند. این فرمت اطلاعات تصاویر را همانطور که هست ذخیره می‌کند، بنابراین فشرده‌سازی روی آن صورت نمی‌گیرد و حجم آن نسبت به فرمت‌های فشرده بالاتر است. مزیت این فرمت سادگی و قابلیت نمایش بر روی همه دستگاه‌ها هست. 

فرمت بعدی GIF است. خیلی از کاربرها با شنیدن این پسوند به یاد تصویرهای متحرک می‌افتند، اما نباید فقط آن را با این ویژگی بشناسیم. این فرمت برای تصاویر گرافیکی که تعداد کمی رنگ دارند، مانند شکل‌ها، لوگوها، تصویرهای کارتونی نیز بسیار مناسب است. 

فرمت SVG مشهورترین فرمت ذخیره‌سازی تصویرهای برداری است. این فرمت اطلاعات تصویرها را با توصیف هندسی ذخیره‌سازی می‌کند. از ویژگی‌های بارز این فرمت کم بودن حجم فایل خروجی است.

فرمت های ویدیویی

فرمت MP4 رایج‌ترین و محبوب‌ترین فرمت در دنیا است و طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها این فرمت را پشتیبانی می‌کنند. این فرمت کیفیت مطلوبی داشته و با تامین کیفیت، حجم نسبتا مناسبی نیز دارند. لازم به ذکر است این فرمت سازگاری بسیار بالایی با محیط وب و اینترنت دارد.

فرمت بعدی AVI می‌باشد. این فرمت یکی از قدیمی‌ترین فرمت‌های ویدئویی بوده و اولین بار توسط مایکروسافت برای ویندوز معرفی شد، اما بعداً شهرت جهانی پیدا کرد. این فرمت کیفیت نسبتاً خوبی دارد ولی حجمش با نمونه مشابه خود در فرمت MP4 اندکی بیشتر است. این فرمت سازگاری بالایی با دستگاه‌های پخش کننده دارد.  

فرمت WMV فرمت خاص مایکروسافت است که بیشتر در سیستم عامل‌های ویندوز از آن استفاده می‌شود. این فرمت از حجم فایل به‌طور چشمگیری می‌کاهد ولی در کنار آن نیز کیفیت کمتری را ارائه می‌کند.

فرمت MOV، فرمت محبوب شرکت اپل است که کیفیت بی‌نظیری دارد ولی از حجم بالایی نیز برخوردار است. این فرمت قابلیت پخش بر روی تمام دستگاه‌های شرکت اپل را دارد. البته ممکن است بر روی تمامی دستگاه‌ها پخش نشود، اما با نصب نرم‌افزارهای خاصی می‌توانیم قابلیت پخش این پسوند را داشته باشیم. 

پسوند بعدی MKV می‌باشد. این فرمت قابل انعطاف‌ترین فرمت ویدئویی است. از ویژگی‌های بارز این فرمت چسباندن چندین زیرنویس به یک فایل است. لازم به ذکر است برای پخش این نوع فایل در ویندوز، نیاز به نصب برنامه‌های جانبی مثل VLC Player است.

مفهوم رزولوشن

رزولوشن در واقع تعیین‌کننده تعداد پیکسل‌های تصویر یا صفحه‌نمایش است که به صورت دو عدد به کار می‌رود. عدد اول تعداد پیکسل‌های عرض و عدد دوم تعداد پیکسل‌های ارتفاع را مشخص می‌کند.

برای تهیه فیلم‌های آموزشی و تصویربرداری باید به رزولوشن آنها توجه کنیم. چون در حجم فایل خروجی تاثیر می‌گذارد.

هر چه تعداد رزولوشن بالاتر می‌رود کیفیت خروجی هم بالاتر رفته و البته حجم فایل نیز بیشتر می‎‌شود.

 در جدول زیر چند قالب استاندارد رزولوشن ذکر شده است.